Bursa Muradiye Külliyesi Tarihçesi | Türbeleri ve Mimari Yapıları
İçindekiler
1425 – 26 yıllarında yapılan Bursa Muradiye Külliyesi, şehrin daha geniş bir alana yayılması amacıyla inşa edilmiştir. Bursa’da 2 .Murat tarafından yapılan bu tarihi eser, birçok yapıdan oluşur. İçerisinde yer alan 12 türbe ise zaman içinde külliyenin parçası olmuştur. Bu türbelere saray mensubu kişilerin gömülmesiyle bir saray mezarlığı haline dönüşmüştür. Bu özelliği ile İstanbul’dan sonraki en büyük ve benzer türde ikinci kabristan olmaktadır.
Türbelerde Osmanlı için önemli görevler yapan saray çalışanlarının yanı sıra padişahların oğulları kızları ve akrabaları da yer alır. Külliye 2014 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmiştir. Ayrıca müze olarak görebileceğiniz medrese bölümü, çeşitli tarihi eserlere ev sahipliği yapıyor. Gezerken acıkanlar içinde imaret bölümü restoran olarak hizmet veriyor.
Muradiye Külliyesi Mimari Yapıları
Bursa Muradiye külliyesi; cami, medrese, hamam, imaret, Sultan Murat Türbesi, Şehzade Ahmet Türbesi, Şehzade Cem Türbesi, Şehzade Mustafa Türbesi, Gülşah Hatun Türbesi, Mükrime Hatun Türbesi, Şehzade Mahmut Türbesi, Ebe Hatun Türbesi, Gülruh Hatun Türbesi, Şirin Hatun Türbesi, Hüma Hatun Türbesi ve Saraylılar Türbesi’nden oluşur.
Türbeler
Saraylılar Türbesi
Bu türbede herhangi bir kitabe yoktur. İçerisinde kimlerin yattığı bilinmemektedir. Etrafı açık olarak tasarlanmıştır. Mimari üslubundan 15. yüzyılda inşa edildiği tahmin edilen türbede yapılan araştırmalar neticesinde Kanuni Sultan Süleyman Eşi Mahidevran Hatun’un Ablaları Akile Hanım ve Belkıs Hanım’ın yattığı bulunmuştur. Ayrıca “Cariyeler Türbesi” olarak da biliniyor.
İlginizi Çekebilir: Bursa Tarihi Yerler: Açıklamalar Ile 75 Tarihi Eser
Hüma Hatun Türbesi
Bir adet Arapça kitabesi bulunmaktadır. Tuğla ve taştan inşa edilen yapıda bir kubbe bulunmaktadır. Kitabenin tarihi 1449 yılına göstermektedir. Hüma Hatun’a ait olan türbe altıgen tasarıma sahiptir. Hüma Hatun ise 2 Murat’ın karısıdır. Türbe, “Ak Türbe” ve “Hatuniye Türbesi” olarak da biliniyor. İç kısımda duvarlarda, mihrapta ve kubbedeki kalem işi süslemeler oldukça dikkat çekicidir. Bunların tarihi ise 19. yüzyıla uzanıyor. Ayrıca türbede kime ait olduğu bilinmeyen bir sanduka daha vardır.
Şirin Hatun türbesi
Kesme taş ve tuğladan yapılan türbe toplam 12 pencere ile aydınlatılıyor. İçerisinde oldukça estetik olan kalem işi süslemeler dikkat çekiyor. Bununla birlikte bir de yazı kuşağı ön plana çıkıyor. Türbede Şirin Hatun’un yanı sıra Aynışah ve Ferahşah Hatun da gömülüdür.
Gülruh Hatun Türbesi
Sekizgen bir kasnağa oturan türbe, kesme taş ve tuğla ile yapılmıştır. Diğer türbeler gibi kubbeli yapıya sahiptir. Aydınlatma sistemi de 12 pencere ile sağlanmaktadır. Bitkisel süslemeler ve Âyetü’l-kürsî yazı kuşağı da türbenin içinde görülmesi gereken detaylar arasındadır.
İlginizi Çekebilir: Panorama 1326 Bursa Fetih Müzesi Hakkında Bilgi | Giriş Ücreti Ve Ziyaret
Ebe Hatun Türbesi
Etrafı açık olan türbe, diğerleri gibi kesme taş ve tuğladan yapılmıştır. Kubbeli bir tasarımı olan türbenin kitabesi bulunmamaktadır. Kubbe kurşun gibi görünse de malzemesi betondur. İçerisinde Fatih Sultan Mehmet’in ebesi Gülbahar Hatun’un olduğu düşünülmektedir.
Şehzade Mahmut Türbesi
Mermer revaklara ve kubbeye sahip olan türbe, süsleme bakımından oldukça zengindir. Özellikle Firuze çiniler görülmeye değerdir. Bir kaynaklarda ahşaptan bir kitabesi olduğu biliniyor. Bu kitabeye göre türbenin mimarı Yakub Şah b. Sultanşah ismi görülebiliyor. Türbenin inşaat yılının da 1507 olduğu öğrenilebiliyor. Türbede 4 mermer sanduka yer alıyor. Bu sandukalar şehzade Mahmut ve onun oğulları olan Musa, Emir ve Orhan’a aittir.
Mükrime Hatun Türbesi
Âyetü’l-kürsî yazı kuşağına sahip türbe, şehzade Mehmet’in annesi Mükrime Hatun’a adanmıştır. 12 pencereye sahip, 3 sıra tuğladan ve bir sıra taştan yapılan etkileyici bir tarihi yapıdır. İçerisinde bir mihrap bulunmaktadır. Bu mihrabın üzerinde de çeşitli ayetler görülebilmektedir. Yer alan yazılı diğer sanduka da Fatma Hatun’a aittir. Fatma Hatun ise şehzade Alemşah’ın kızıdır.
İlginizi Çekebilir: Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi | Giriş Ücreti | Ziyaret Saatleri
Gülşah Hatun Türbesi
Diğer türbelere göre daha mütevazi olan Gülşah Hatun Türbesi, 12 pencere ile aydınlanmaktadır. Kapı kanatları tutkal ve çivi olmadan yapılan kündekari tekniğiyle inşa edilmiştir. İçerisinde 2 adet sanduka bulunmaktadır. Biri Gülşah Hatun’a diğeri ise Şehzade Ali’ye aittir. İlginç bir şekilde 2. Beyazıt’ın Şehzade Ali diye bir oğlu olduğu bilinmese de sanduka da bu isim görülebilmektedir.
Şehzade Mustafa Türbesi
Türbenin kapısında bir kitabe bulunmaktadır. Bu kitabede türbenin 2. Selim tarafından 1573 yılında yapıldığı görülüyor. İznik çinileriyle kaplı olan türbe, çeşitli ayetlere de yer veriyor. 14 pencere ile aydınlatılan tarihi yapı içerisinde şehzade Beyazıt’ın oğulları Ahmet ve Orhan’ın yanı sıra şehzade Mustafa’nın annesi Mahidevran’a ait sandukalar yer alıyor.
Şehzade Cem Türbesi
Diğer türbelerin arasında süsleme açısından en zengin olan türbedir. Kesme taştan yapılan türbe’nin bir kitabesi yoktur. Fatih Sultan Mehmet’in oğlu şehzade Mustafa için yapılmıştır. 1474 – 1476 yılları arasında yapılan türbe, 1499 yılında vefat eden Cem Sultan yatmaktadır. Fakat ilk yapıldığında Fatih Sultan Mehmed’in oğlu olan Şehzade Mustafa gömülmüştür. Öncesinde Şehzade Mustafa’nın mezarı Alaaddin Türbesi’nde yer alıyordu. Onun için bu türbe yaptırılınca buraya taşınmıştır. Ayrıca burada Şehzade Abdullah ve Şehzade Alemşah’ın sandukaları da yer alıyor.
Şehzade Ahmed Türbesi
Kündekari kapı kanatlarıyla ilgi çeken Şehzade Ahmet Türbesi diğer türbeler gibi kesme taş ve tuğladan inşa edilmiştir. Sekizgen plana sahip olan türbenin mimari Alaaddin’dir. 1513 yılında Yavuz Sultan Selim’in fermanı ile yapılmıştır. Türbenin içerisinde Şehzade Ahmet, onun kardeşi Şehinşah, Şehinşah’ın oğlu Mehmet bulunmaktadır. Ayrıca Yavuz’un kardeşi Korkut da gömülüdür.
Sultan Murad Türbesi
Sultan Murat türbesi etrafında galeri bulunmaktadır. Bunun sebebi hafızların daha rahat Kur’an okumasıdır. Ayrıca üstünün açık olarak tasarlanması ise yağmur yağmasına imkan vermesi içindir. Bu mimari özellikler Sultan Murat’ın vasiyeti üzerine yapılmıştır. Mezarı da direkt olarak toprağa gömülmüştür. Süsleme olarak zayıf olan türbe 2 adet karenin birleşiminden oluşmaktadır. Türbenin dikkat çeken yeri ahşaptan yapılan süslemeli saçağıdır. Diğerlerinde olduğu gibi kesme taş ve tuğladan yapılmıştır. Doğu kısmında Sultan Alaaddin türbesi bulunmaktadır. Bu türbeye ise küçük bir kapıdan giriş yapılmaktadır. Bu kısımda ikinci Murat’ın 3 oğlu ve bir kızı yatmaktadır.
İmaret
Kiremit ile kaplanan imaret 13 x 40 metre ölçülerindedir. Moloz taş ile inşa edilmiş ve uzun yıllar depo olarak kullanılmıştır. 1996 yılında yenilenen imaret, caminin 20 metre kuzeydoğusunda yer alıyor. Günümüzde ise “darüzziyafe” olarak hizmet veriyor. Yani bir restoran olarak ziyaretçilerini ağırlıyor.
Hamam
Moloz taş ve tuğladan yapılan hamam bir kubbe ile örtülüdür. Dörtyol ağzında bulunan hamam soğuk sıcaklık ve iki halvetten oluşur. Basit ve sade bir tasarıma sahip olan yapı 1986 yılına kadar dökümhane olarak hizmet vermiştir. 2. Murat tarafından 1426 yılında inşa edilen hamam, 2006 yılında belediye tarafından alınmıştır. Hamam külliye yapılarının dışındadır.
Medrese
Yazlık bir dershane eyvanı bulunan Muradiye Külliyesi medreses’, moloz taş ve tuğla ile yapılmıştır. Medresenin her odalarında mutlaka bir ocak ve pencere yer alır. Dershane kısmında çinilerin büyük bir kısmı yok olmuştur. 1951 yılına kadar duvarları harap bir şekilde kalmıştır. Bu yıldan sonra onarılmıştır. Yenilendikten sonra verem savaş dispanseri olarak hizmet vermiştir. Batı kısmında görebileceğimiz çeşme ise orijinal bir tuğla yapıdır. Kitabesi olsa da günümüze gelememiştir. Ayrıca suyu da akmamaktadır. Medrese günümüzde 2019 yılından beri Kur’an ve El Yazmaları Müzesi olarak ziyaretçilerini ağırlıyor.
Cami
İki yanında kubbeli tabhaneye sahip olan cami, külliyenin gözbebeğidir. Moloz taş ve tuğla ile yapılan caminin kapısı üzerinde Arapça bir kitabe bulunmaktadır. Bu kitabede caminin yapım tarihleri görülmektedir. Buna göre Mayıs 1425 ve Kasım 1426 yıllarında tamamlandığı biliniyor. Cami içerisinde geometrik desenli çiniler ve bitkisel süslemeler görülebilmektedir. Batıdaki çiniler günümüze gelemediği için boyama yöntemi ile çini görünümü verilmiştir.
Caminin mihrabı rokoko üslubundan yapılmıştır. 1855 yılında meydana gelen bir deprem sonrasında mihrap alçı ile yapılmıştır. Ayrıca bu deprem ile minare, türbe, dershane ve duvarlar da büyük bir hasar aldığı için onarım da kapsamlı olmuştur. 1897 – 98 yılında inşa edilen minber ise bir yangında yandığı için yerine basit şekilde ahşaptan yenisi yapılmıştır. Minber, görünüm ve özellik açısından mihrapla benzememektedir. Ayrıca beyaz yağlı boya ile kaplanmıştır. Minarelerin ikisi de tuğladan yapılmıştır.
Muradiye Haziresi
Muradiye Külliyesi haziresi, 2. Murad döneminin önemli devlet adamlarının bulunduğu bir mezarlıktır. Bu devlet adamları arasında molla, imam, müderris ve müezzin yer alıyor. Ayrıca bunların aileleri de görülmektedir.
Bursa Muradiye Külliyesi Nerede
Adres: Muradiye, Prf. Dr. Halil İnalcık Sk., 16050 Osmangazi/Bursa
Bursa Muradiye Külliyesi Giriş Ücreti
Tarihe tanıklık eden külliyeye ve yapılarına giriş ücretsizdir.
Bursa Muradiye Külliyesi Ziyaret Saatleri
Külliyeye haftanın her günü resmi açılış ve kapanış saatleri arasında ziyaret edebilirsiniz.
Bursa Muradiye Külliyesi Yol Tarifi
Bursa Muradiye Külliyesi Sanal Tur 3D Mekan
