Patara Antik Kenti Tarihi, Ziyaret Saatleri ve Giriş Ücreti 2023
İçindekiler
Sayısız medeniyete ev sahipliği yapmış olan Patara Antik Kenti içerisinde 1988 yılında başlayan kazılar, gün yüzüne birçok bilgi çıkarmıştır. Kazı başkanlığını ise ilk kez Prof. Dr. Fahri Işık üstlenmiştir. Bu bilgilerin yanı sıra kenti ziyaret eden birçok insan Patara Plajı içerisinde nadir deniz kaplumbağalarından olan Carette – Carettaları görme şansını yakalıyor. Kumlarda saklı hazine olarak da adlandırılan Patara Antik Kenti, günümüzde değerli bilgiler barındıran bir miras konumunda. Kazılarla birlikte ortaya çıkan bilgiler Likya ve Anadolu hakkında önemli bilgileri gün yüzüne çıkarmıştır. Hatta 2020 yılı ülkemizde “Patara Yılı” olarak ilan edilmiştir.
Kentte M.Ö 3000 yılına kadar yerleşimin izleri kentte görülebiliyor. Fakat mimari eserlerin ortaya çıkışının tarihi 6. yüzyıldan itibaren başlıyor. Patara’nın tarihte bu kadar önemli bir yere sahip olmasının sebeplerinden biri de liman kenti olmasıydı. Fakat günümüzde denize dökülen nehrin getirdiği alüvyonlarla kentin sahip olduğu koy özelliği kalmamıştır. Kentin ismine dair ilk izlere Hitit kaynaklarında rastlıyoruz. M.Ö 13. yüzyıllara tarihlenen bu kaynaklarda Patara’ya ilk kez “Patar” adı veriliyor. Ayrıca kentin içerisinde bulunan Tepecik Akropolü’nde Demir Çağı ve Orta Tunç Çağı’na dair eserlerin bulunması köklü bir tarihe işaret ediyor.
Patara Ören Yeri Tarihi
Fransız politik bir düşünür olan Montesquieu, Likya Birliği’ni mükemmel bir yönetim biçimi olarak tasvir ediyordu. Patara da Likya Birliği içinde yer alan önemli kentlerden biridir. Özellikle kadın figürünün ağırlıkla öne çıkması, kentin ayrıcalıklı olduğunu bizlere gösteriyor. Ayrıca kentte hiçbir Patara mezarında silah bulunmamıştır. Tarihçi Strabon ise bunu kentin barışçıl bir yaşam sürdürmesiyle bağdaştırmıştır. Muazzam doğasıyla ziyaretçilerini etkileyen Patara Antik Kenti’nin mimari yapıları ve sahip olduğu eserler oldukça dikkat çekicidir.
M.Ö 3. yüzyılda Ptolemaios ve M.Ö 2. yüzyılda Seleukosların egemenliğine giren kent, Likya birliğinde oldukça önemli bir konuma gelir. M.Ö 167 yılına gelindiğinde ise Patara’yı Likya’nın başkenti olarak görmekteyiz. Bunda etkili olan durum Roma ve Rhodos’a karşı elde ettiği başarılardır. Bu başarılar etkili olacak ki meclis binası ve tiyatro yapılarının bu dönemde yapıldığı biliniyor. Kentin bir diğer önemli tarihi detayı ise Noel Baba olarak bilinen Aziz Nicholaous’un Pataralı olmasıdır. Bununla birlikte Aziz Paul da Roma ziyareti için ilk kez gemiye buradan binmiştir. Aziz Paul tarihte hristiyanlığı yaymaya kendini adayan biri olarak bilinir.
Patara Antik Kenti Eserleri Arasında Neler Var?
Kent, birçok mimari yapısıyla ziyaretçilerini kendine hayran bırakıyor. Özellikle yıllardır kazıları yapılan Tepecik nekropolü, tiyatro, anıtsal kapı (zafer takı), sekizgen havuz ve Leto hurmalığı gibi eserler, ziyaretçilerini geçmişe götürmeyi başarıyor. Bu mimari yapılar ve genel özellikleri şunlardır:
Anıtsal Kapı
Kapının kendine has özellikleri vardır. Kentin girişini simgelediği için özel bir yeri bulunur. 19 metre genişliğe sahip kapı zafer takı olarak da anılır. 10 metre yüksekliğinde doğu ve batı doğrultusunda inşa edilen yapı, 12 konsola sahiptir. Bu konsolların 6 tanesi önde 6 tanesi arkadadır. Takın en üstünde ise şu an bulunmasa da heykellerin olduğu biliniyor. Kapının mimari özellikleri incelendiğinde zamanında çeşitli borularla bir su yapısı olarak da kullanıldığı görülüyor.
Liman Caddesi
Limana açılan kentin caddesi dönemin ticaretinin aktığı bir merkezi. Ticaretin yanı sıra sosyal yaşamın da aktif olduğu bir bölgedir. Zamanında yaşayan insanlar agoradan yürümeye devam ettiklerinde limana ulaşana kadar bu cadde üzerinde zaman geçiriyordu. Yol üstü olmasından dolayı sıklıkla zaman geçirilen bir noktaydı. Caddenin genişlik ölçüsü 12.60 metredir. Bulvar özelliğine sahip olan caddede sağda ve solda revaklar vardır. Bu revakların arkasındaki dükkanlar ticaretin omurgasını oluşturuyordu. Özellikle limandan gelen insanlar için bir alışveriş noktasıydı. M.S 7. yüzyıla kadar kullanıldığı düşünülen caddenin altında bir kanalizasyon sistemi de inşa edilmiştir.
Prostylos Tapınak
Anıtsal merdivenleri ve yüksek podyumuyla günümüze kadar güçlü bir şekilde gelmeyi başarabilmiş yapılardan biridir. Korint Tapınağı olarak da anılmasının sebebi arkasında yer alan korint başlıklardır. Tapınağın ilk keşfi 1836 yılında Fransız arkeolog Charles Texier tarafından gerçekleşmiştir. Yapının en güzel tarafı estetik bir şekilde yapılan kapısıdır. 18 x 12.4 metre ölçülerine sahip tapınak, bir de kült bir heykelin bulunduğu alana sahipti. Bu alan cella ya da günümüz adıyla kiler olarak adlandırılır.
Leto Hurmalığı
Hurmalık bölgesi Prof. Dr. Fahri Işık’a göre Apollo’nun doğum yeridir. Antik kaynaklar incelendiğinde de Patara ile Apollo arasındaki bağlantılar görülebilmektedir. M.Ö 5. yüzyılda Yunan lirik şairi Pindar, Apollo hakkında bilgiler verir. Ona göre Apollo, Likya ve Deros’ta hükümdarlık kurmuştur. Zaman içinde Patara’daki Apollon efsanesi ile Phellos’taki kehanetin birbirine benzer olduğu ortaya çıkmıştır. Yunan mitolojisinde Apollon’un doğum yeri olarak bir Leto Hurmalığı’ndan bahsedildiği biliniyor.
Efsaneye göre Leto Zeus’tan hamile kaldıktan sonra Zeus’un karısı Hera, bu durumda kıskançlık içinde kalmıştı. Bunun üzerine Leto’nun çocuğunu doğurmamasını istediğinden dolayı yeryüzüne haber gönderdi. Leto ise tüm tanrıçaların beklediği bir hurmalığa gider. O sırada orada olan doğum tanrıçası, Leto’yu bir hurmalığa bağlar. Diğer tanrıçaların alkışlarıyla birlikte Apollo dünyaya gelir. Bu bölge o günden itibaren günümüze bir nevi tapınak olarak gelmiştir. En az 2 bin yıllık tarihiyle Leto Hurmalığı her ziyaretçinin ilgisini çekiyor.
Meclis Binası
Patara Ören Yeri içerisinde 43 x 30 metre ölçülere sahip meclis binası oldukça büyük bir yapıdır. Yapılışında inşa edilen çatısının desteksiz olarak birbirine geçirilmesi ise oldukça dikkat çekicidir. Yaklaşık 1400 kişilik oturma kapasitesine sahip olması da büyüklüğünün bir kanıtıdır. Meclis binası kireç taşından yapılan bloklarla oluşturulmuştur. Binanın en dikkat çeken noktalarından biri de taşlarının canlı ve parlak renkte olmasıdır. Bunun sebebi uzun yıllar kum dağının içerisinde saklanmasıdır. M.Ö 2. – 1. yüzyıl arasında yapıldığı düşünülen binanın yüksekliği 17 metredir.
Patara Antik Kenti Tiyatrosu
Tiyatroya girmeden önce giriş kapısının hemen üzerinde yer alan bir yazı bloğu dikkatleri çekiyor. Bu satırlarda Patara’nın elit halkı hakkında bilgiler alınabilmektedir. Ayrıca tiyatrodaki sahne binasını yaptıran kişinin ismi de görülebiliyor. Buna göre Vilia Prokla adlı bir kadın ile babası Titianus ile birlikte yaptığı bilinmektedir. Ayrıca sahne binasının M.S 147 yılında imparator adına, kentin tanrılarına ve diğer tanrılara adandığı anlatılmaktadır. Tiyatro yapısı, kentin diğer yapılarının da görüldüğü en güzel seyir noktası olmasıyla dikkatleri çekiyor.
Tiyatronun sahne binasının ve oturma sıralarının düzenlenmesi için Patara Antik Kenti’nin zengin ailelerinden yardım alınmıştır. M.S 6 – 7 yüzyılda gladyatör ve hayvan dövüşleri için sahne binasının etrafına bir koruma duvarı inşa edilmiştir. Oldukça güçlü bir şekilde günümüze gelen tiyatronun yenileme çalışmalarıyla birlikte günümüzde de çeşitli aktivitelere ev sahipliği yapması bekleniyor.
Nero Hamamı
Anadolu’nun oldukça iyi korunmuş antik hamamlarından biridir. Diğer hamamlardan ayrı olarak herhangi bir akarsu kaynağını kullanmadan sadece havuzlardan yardım alınmıştır. Hamamın ısıtma için zemin kısmının altı boş bırakılmıştır. Böylelikle dışarıda ateş yakıldığında sıcak hava bu zemini alt kısımdan dolaşarak hamama dağılıyordu. Dağılabilmesi için de iç kısımdaki duvarların kenarlarına bacalar yapılmıştır. İmparator Nero adına yapıldığı ise hamamdaki taş blokta bulunan yazıttan anlaşılabilmektedir.
Küçük Hamam
Liman Caddesi üzerindeyken 50 metre batı kısmında görülebilen Küçük Hamam’ın girişi doğudan yapılmaktadır. Bir ara sokak ile Liman Caddesi ile arasında bağlantı kurulmuştur. 120 metrekarelik bir alana inşa edilen yapı, küçük bir tepe üzerinde bulunur. Ilıklık (Tepidarium), sıcaklık (Caldarium) ve soğukluk (Frigidarium) kısımlarından oluşur. Hamam giriş soğukluk kısmından yapılır. Hamam duvarlarında ısıtma sistemine ait pişmiş topraklar yer alır. Hamamın ısıtma sistemine ait toplam 11 baca bulunur. Erken Roma İmparatorluk döneminde inşa edildiği düşünülen hamamın tam yapım tarihi bilinmemektedir.
Patara Merkez Hamam
Liman Caddesi’nin doğusunda yer alan hamamda arkeolojik kazılara başlanmadığı için gözlemler ışığında bilgilere erişilebilmektedir. 12.5 x 25 metre ölçülerine sahip hamam, soğukluk ve soyunmalığı ortak işlev sürdürmüştür. Soyunmalık, ılıklık, soğukluk ve sıcaklık kısımlarından oluşur.
Patara Deniz Feneri
İmparator Nero tarafından M.S 64 – 65 yıllarında yaptırılan Deniz Feneri, bir nevi prestij yapısıdır. Bu bilgi de yapının en üstünde yer alan yazıttan okunabilmektedir. Yazıtta inşaatın sorumluluğu Piriscus’a verilmiştir. Priscus ise Nero’nun vali olarak atadığı devlet adamıdır. Nero’nun bahsettiğine göre fenerin yapılma amacı denizcilerin güvenliğini sağlamaktır. Fener hakkında bilgilerin oldukça net olmasının sebebi tek bir parçasının bile zaman içerisinde kaybolmamasıdır. Günümüzde fenerin yüksekliği 5 metre civarıdadır. Fakat tamamen açığa çıkarıldığında altında duran podyumuyla birlikte 30 metreden fazla olacağı tahmin ediliyor.
Abora IV – Antik Gemi Teknesi
Bulgaristan Varna kentinde inşa edilen antik geminin tasarımcısı Dr. Dominique Görlitz’dir. Gemi tasarlanışı antik dönemde bir geminin yapım aşamalarına göre planlanmıştır. Ziyaretiniz sırasında gemiyi Ana Caddenin kenarında görebilirsiniz. Gemi Bulgaristan’da inşa edildikten sonra Kaş’a kadar gemiyle getirilmiştir. Gemi özel kamışlarla yapılmıştır. Bu kamışlar Bolivya’da üretilmiştir. 14 metre uzunluğundaki Gemi Görlitz tarafından tasarlanmış ve Türkiye’ye hediye edilmiştir.
Sekizgen Havuz
Sekizgen Havuz’u Anıtsal Kapı’nın 50 metre güneyinde görebilirsiniz. Caddenin orta kısmında yer alan bu antik havuzun yapımında kireç taşı kullanılmıştır. Çeşmenin suyu aldığı yapılar ise künklerdir. Suyun dışarı akmaması için havuzun çevresi parapetlerle çevrilmiştir. Yapılan incelemelerde çeşmenin M.S 1. yüzyılda inşa edildiği düşünülüyor. Son kullanım evresinin de M.S 4. yüzyıl olduğu tahmin ediliyor. Havuzun iç genişliği 7.30 metredir. Dıştan genişlik 10.24 metredir. İsmini ise sekizgen tasarımından almıştır.
Bazilika
Antik kentin neredeyse tam ortasında yer alan bazilika yakından incelendiğinde daha önceden bulunan bir pagan tapınağının üzerine inşa edilmiştir. 180 metrekarelik oldukça büyük bir alanı kapsayan bazilika, üç neflidir. Doğu ve batı uzantısında inşa edilen bazilikaya dört yapı süreci geçirmiştir. M.S 5. yüzyılda ilk kez yapıldıktan sonra bir deprem sonucunda yıkılmıştır. Bir sonraki yüzyılda ise yeni mekanlar eklenmiş ve psikoposluk kilisesi halini almıştır. Kuzeybatı kısmına eklenen şapel 11. yüzyılda eklenmiş ve 3. yapı dönemi tamamlanmıştır. 4. yapı evresi de konutların atrium bölümüne eklenmesiyle bitmiştir.
Depo Yapısı
Granarium, çeşitli malzemelerin depolandığı yer olarak kullanılıyordu. Temel gıda malzemeleri olarak, şarap ve zeytinyağı ön plandaydı. Malzemeler depolarda saklanırken ihtiyaç duyulduğunda Roma’ya ve imparatorluğun diğer bölgelerine gönderiliyordu. 75 x 25 metre ölçülerinde olan yapının çatı kısmı büyük oranda korunmuştur. İç kısmında 8 odaya sahip olan depo, dikdörtgen bir plana sahiptir. Yapının giriş kapılarının her biri 2 metre yüksekliğindedir. İç mekanlara ise 1 metrelik kapılardan girilir. Depo yapısının limana bakan kapısındaki taş işçiliği oldukça estetiktir. M.S 131 yılında yapılan bu yapı, imparatorun eşiyle ziyareti anısına inşa edilmiştir.
Patara Antik Kenti Nerede
Gelemiş Köyü’nde bulunan Patara Antik Kenti, Likya’nın en önemli liman kentlerinden biridir. Fethiye ve kalkan arasında yer alan kente Kaş ve Kalkan dolmuşları ile ulaşılabilir.
- Adres: Gelemiş Mahallesi Örenyeri Sokak No:1 Kaş / Antalya
- Tel 1: 02428435018
Patara Antik Kenti Ziyaret Saatleri 2023
Zafer Takı, Deniz Feneri, tiyatrosu ve meclis binasıyla ziyaretçilerine harika anlar yaşatan kent yaz ve kış dönemlerinde farklı ziyaret saatlerine sahiptir. 1 Nisan – 1 Ekim arasında 08:30 – 19:00 arasında ziyaret edilebilir. 1 Ekim – 1 Nisan arasında ise 08:30 – 17:30 arasında gezilebilir.
Patara Antik Kenti Giriş Ücreti 2023
Likya Birliği’ne başkentlik yapmış ve eşsiz mimari yapılarıyla en önemli liman kentlerinden biri olan antik kente giriş ücreti 2023 yılında 200 TL olarak belirlenmiştir. Müze karta sahip olan ziyaretçiler için girişler ücretsiz olarak yapılabilmektedir.
