Teos Antik Kenti Tarihi | Mimari Yapıları | Giriş Ücreti | Ziyaret Saatleri
İçindekiler
Teos Antik Kenti Tarihi Hakkında Bilgi
3 bin yıllık tarihiyle ön plana çıkan Teos Antik Kenti tarihte, Kuzey İon’un başkentiydi. Helenistik dönemin en canlı ticaret merkezlerinden biri olan kent, Dionysos Tapınağı gibi önemli tarihi eserleri barındırır. İzmir’de sadece tarihi eserleri değil tarihi zeytin ağaçları ve mandalina ağaçlarıyla doğal bir yerdir.
Dionysos’un oğlu olan Athames’in bu kenti yaptırdığı biliniyor. Ticari bir kent olmasının yanı sıra M.Ö 3. Yüzyıla dayanan bir sanatçılar kentidir. Öyle ki İon şehrinden kovulan sanatçıları bile burası kabul etmiştir. Epikuros, Nausiphanes, Apellikon, Antimakhos, Anakreon, Hakataios gibi önemli filozof ve tarihçiler kentte adını duyurmuştur.
İlginizi Çekebilir: İzmir Tarihi Yerler: Açıklamalı Bilgilerle En Güzel 73 Tarihi Yer!
Teos Antik Kenti Hikayesi
Teos Antik Kenti’nin bu kadar gelişmesinin sebebi deniz ticareti ve coğrafi konumudur. Hatta zaman içinde çok fazla geliştiği için halkının birçoğunu Ephesos ve Phokaia’ya göndermek zoruna kalmıştır. M.Ö 600 yıllarında da Eski Mısıra kadar giden ticari ilişkiler gözlemlenmektedir.
Antik Liman, Odeaon, Agora, Helenistik ve Roma dönemi kalıntıları, surlar ve tiyatro Teos Antik Kenti’nde gözlemlenebilecek diğer tarihi eserlerdir. Şehrin isminin hikayesi de oldukça ilginçtir. Athamas’ın kızından geldiği düşünülen Teos ismi, Athamas’ın kızı Area’nın oyun oynadığı sırada bulunduğu biliniyor.
Area taşları üst üste dizerek bir ev yapmış ve babasına “şehrin kurulacağı yeri ben buldum” demiştir. Teos ismi de areanın ilk kelimesiyle ortaya çıkmıştır. Şehir de bu bölgeye yapılmıştır. Şehir 12 İyonya Birliği’nin önde gelen merkezlerinden biri olmaya devam etmiştir. Ünlü matematikçi Thales’de ilk başta başkentin Teos olmasını önerse de bu kabul edilmemiştir.
M.Ö 545’li yıllarda Pers egemenliği görülmektedir. Daha sonra Büyük İskender, onun ölümüyle Antigonos, Lysimakhos ve Seleukoslar burada hüküm sürmüştür. Teos Antik Kenti M.Ö 133 yılında Roma’nın egemenliğine girmiştir.
İlginizi Çekebilir: Çandarlı Kalesi Tarihi Hakkında Bilgi, Nerede, Ziyaret Saatleri
Zenginlik bu döneme kadar devam etse de ekonomik sorunlar ortaya çıkmaya başlamıştır. Hristiyanlığın kabulünden sonra ve diğer liman kentlerinin önem kazanmasıyla Teos Antik Kenti de önemini kaybetmeye başlamıştır. Teos Antik Kenti ziyaretinizde bilgilendirici maket ve panoları inceleyebilirsiniz.
Teos Antik Kenti Kalıntıları
Helenistik Surlar
Duvarların yapı malzemesi kireç taşıdır. 4 metre kalınlığa sahip bu duvarlar, 65 hektarlık bir alanı kapsamaktadır. 3.7 kilometrelik uzunluğu ise ziyaretçilerinin ilgisini çekmektedir. Yazıtlardan ortaya çıkarılan bilgiler arasında surların ne kadar mal edildiği de bilinmektedir. Buna göre 5560 drahmi ve 4 obol harcama yapılmıştır. Dışarıdan getirilen malzemeler için de 320 İskender Drahmisi harcanmıştır.
Surlarda Herodotos Kapısı olarak adlandırılan bir kapı da ortaya çıkarılmıştır. Bu kapının yakınlarında 5 adet kule bulunmuştur. Kuleler dikdörtgen formda ve her biri birbirine 35 metre uzaklıktadır. Kulelerin bulunmasında jeomanyetik ölçümler kullanılmıştır.
Dionysos Tapınağı’na yakında bulunan Dionysos Kapısı’ndan tahminen bir kuleye çıkışı sağladığı düşünülen merdiven kalıntıları bulunmuştur. Surların M.Ö 4. yüzyıl sonu M.Ö 2. yüzyılın ilk çeyreği arasında bir noktada yapıldığı düşünülüyor.
İlginizi Çekebilir: Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi Hakkında Bilgi
Gymnasium
Günümüzde büyük bir kısmı toprak altındadır. Fakat daha önceden burada okul sınavlarının yapıldığı bilinmektedir. Daha çok dilbilgisi ve müzik dersleri işlenmekteydi. Bu bilgi M.Ö 2. yüzyıla tarihlenen bir yazıt tarafından alınmaktadır.
Sarnıç
Tarihi Roma dönemine uzanmaktadır. Dionysos Tapınağı’nın hemen güneyinde bulunmaktadır. Dikdörtgen uzun bir plana sahiptir. İnşa malzemeleri moloz taş ve kireç harcı karışıktır. Bir cephesinde 16 kemerli niş vardır. Diğer cephede ise 2 tanedir. Sarnıç olarak düşünülmesinin sebebi üzerinde yer alan su haznesidir. Bu su haznesinin üzeri beşik tonozla örtülüdür. Yapının ölçüleri; 45.5 x 6.85 x 5.42 metredir.
Agora
Meclis binasının hemen yanında yer almaktadır. İlk kazı çalışmaları 1924 yılında Fransızlar tarafından yapılmıştır. Çalışmalarda bir adet kalp seklinde köşe sütunu çıkarılmıştır. İçerisindeki eserlere bakıldığında dönemin yaşantısı hakkında bilgi verir.
Bu eserler heykel ve yazıtları içerir. Aynı zamanda tören kuralları hakkında da bilgiler aktarır. Fakat agora genel anlamda oldukça haraptır. Buranın içerisinde M.Ö 2. Yüzyılı işaret eden bir tapınak kalıntısı vardır. Güneybatıdan bir girişe sahip olan tapınak 3 bölüme ayrılmaktadır. Tapınağın ölçüleri 18,40 x 8.10 metredir.
Akropolis
Bir kale olan akropolun içerisinde tapınak ve sunak bulunuyordu. Bu alanların dinsel amaçlı kullanıldığı çalışmalar sonucu ortaya çıkarılmıştır. Akropolisin çevresi tepe kısmından daha çok kalıntı içermektedir. İçerisinde yer alan tapınağın temel kalıntıları günümüze gelebilmiştir.
Dikdörtgen bir formda ve 7.30 x 37.40 metre ölçülerinde inşa edilmiştir. Hemen yakınında bulunan sunak ise 9.56 x 18.20 metre ölçülerine sahiptir. M.Ö 7. yüzyıla tarihlenen seramik buluntuları dikkat çekicidir. Ayrıca dinsel amaçlı kullanıma dair kalıntılar da ortaya çıkmıştır.
Meclis Binası (Bouleterion)
Meclis Binası, kentin günümüze gelebilen en dayanıklı bölümlerindendir. M.S 1. Yüzyılda yapılan bina, idari kararların alındığı bir yerdi. Dikdörtgen bir planlı 16 kişilik bir oturma alanına sahiptir. Bu oturma sıraları 5 merdiven sırası içermektedir. 2011 yılında yapılan kazılarla birlikte cavea(oturma bölümü), doğu duvarı ve orkestra gün yüzüne çıkarılmıştır. Kısmen korunmuş orketstra bölümünün zemini renkli mermerle kaplanmıştır.
Dionysos Tapınağı
Teos’un en sağlam yapılarından olan bu tapınak, Yunan şarap tanrısı Dionysos adına yapılmıştır. Kent surunun içerisindeki tapınağın mimarı Hermogenes’tir. Tapınağın sütunlar arasındaki boşluklar, sütun alt çapına oranlanarak inşa edilmiştir.
Toplam sütun sayısı 17’dir. 11 sütun uzun kenarda 6 sütun kısa kenardadır. Dünyanın en büyük Dionysos tapınağıdır. M.Ö 2. Yüzyılda yapılan tapınak, 18 x 35 metre ölçülerine sahiptir. Mimarının ise Hermogenes olduğu biliniyor. Figürlü bloklar, bazı mimari parçalar ve frizler Helenistik dönem eseridir.
Kutsal alana giriş için yapılan bir kapı yani propylon vardır. Kapının M.Ö 27’de Augustus döneminde yapıldığı tahmin ediliyor Günümüzde kalıntılara bakılırsa, tapınağın Roma döneminde büyük ölçüde değiştiğini söylemek mümkün. Burada çıkarılan bir yazıt ise M.Ö 204 yılına uzanmaktadır. Yazıtta meclis binasına yerleştirilecek Kral 3. Antiokhos’un heykelinin planlanması anlatılmaktadır.
Tiyatro
Kentin güneyindeki tepeye yapılan tiyatro, günümüze kadar iyi bir şekilde gelebilmiştir. Fakat yine de genel anlamda haraptır. Tiyatronun tarihi M.Ö 2. Yüzyılı işaret ediyor. Tiyatroya sahne kısmından bakıldığında oturma bölümlerinin 500 kişi kapasitesi bulunduğu tahmin edilmektedir. Toplam kapasitesinin ise 6000 – 7000 kişi arasıdır Tiyatroda en çok dikkat çeken nokta su borularıdır.
Tiyatroda yer alan bir heykel kaidesinin kitabesinde ise kent hakkında detaylı bilgiler içermektedir. Mimari açıdan zengin bir dekorasyona sahip olan tiyatroda 2014 tarihinde çeşitli heykeller, yazıtlar, kabartma ve yapı blokları ortaya çıkarılmıştır. Bunlardan biri de Dionysos ve Satyr kabartmalı sütun parçasıdır.
Güney Liman
Ticaret amacıyla kullanılmak üzere Teos Antik Kenti’nde iki liman vardı. Günümüzde Kuzey Liman’ın herhangi bir kalıntısı bulunamamıştır. Fakat Güney İskelesi oldukça iyi korunmuştur. 2011 yılında yapılan kazılarla 153 metre uzunluğunda bir dalgakıran tespit edilmiştir. Limanda ayrıca bağlama taşları bulunmuştur. Bu taşlar günümüzde de aynı işlevle bazı balıkçılar tarafından kullanılmaktadır. Yapılan araştırmalar sonucunda yaklaşık 50 teknenin güney iskelesine bağlanabileceği bilinmektedir. Civarda mermer ocaklarının yaygın olması nedeniyle güney limanın mermer ticareti için önemli olduğu düşünülüyor. Görebileceğiniz kalıntıların tarihi de Roma dönemine uzanmaktadır.
Güney Liman Kilisesi
Güney Liman kazılarında kilise kalıntıları tesadüfen ortaya çıkarılmıştır. İki apsis ve iki nefli olan kilise kalıntısı doğu ve batı uzantılı şekilde yapılmıştır. Ölçülerinin 11.4 x 5.2 metre olduğu bilinmektedir. Tam olarak ne zaman yapıldığı bilinmiyor. Fakat kilise içerisinden çıkarılan sikkeler ve seramikler yapının M.S 10 – 12 yüzyıllarda yapılmış olabileceği düşünülüyor.
Teos Antik Kenti Giriş Ücreti 2023
2023 yılında giriş ücreti 40 TL olarak belirlenen Teos Antik Kenti tarih meraklılarını kendine çekiyor.
Teos Antik Kenti Ziyaret Saatleri 2023
- Yaz Dönemi: 08:00 – 19:00
- Kış Dönemi: 08:30 – 17:30
- Müze Kart: Geçerli
Teos Antik Kenti Nerede
Adres: Sığacık, Teos Cd. No:151, 35460 Seferihisar/İzmir
