Eyüp Sultan Camii | Tarihi | Mimari Özellikleri | Önemi | Nerede
İçindekiler
Eyüp Sultan Camii tarihi ve mimari özellikleriyle tüm ziyaretçilerini büyüleyen bir İstanbul tarihi eseridir. Cami ismiyle aynı olan Eyüpsultan semtinde bulunuyor. 1458 yılında yapılan Eyüp Sultan Camii, İslam dünyasının en büyük sahabelerinden olan Eyüp Sultan Hazretleri’nin mezarını da barındırıyor. Hz. Muhammed’i evinde 7 ay misafir eden Eyüp Sultan Hazretleri’nin mezarı İstanbul’un Fethi’nden sonra bulunmuştur. Fatih Sultan Mehmet de onun bulunduğu yere bir külliye yaptırmıştır.
Eyüp Sultan Camii tarihine baktığımızda bu külliyenin; medrese, cami, hamam, türbe ve aşevinden oluşmaktadır. Medrese günümüze gelememiştir. Camii inşa tarihinden sonraki zamanlarda yapılan yenileme çalışmaları nedeniyle orijinalliğini kaybetmiştir.
İlginizi Çekebilir: İstanbul’un Görülmeye Değer Tarihi Yerleri | Gezilecek En İyi 127 Turistik Yer!
1766 yılında da yaşanan bir depremde oldukça hasar almıştır. Caminin risk teşkil etmemesi açısından 3. Selim’in isteğiyle tamamen yeni baştan yapılmıştır. İkinci cami 24 Ekim 1800 yılında açılmıştır. Açılışta 3. Selim de cuma namazına katılarak camiyi ibadete açmıştır. Bina emini ise Uzun Hüseyin Ağa olmuştur. Diğer mimarlar arasında kaynaklar incelendiğinde Mehmet Arif Ağa, Yani Kalfa ve Kofyanoz Kalfa’nın olduğu biliniyor.
Cami, Evliya Çelebi’nin de ziyaretine ve anlatımına konu olmuştur. İlk cami ayakta kalabilseydi yaklaşık 550 yaşında bir tarihi eser olacaktı. Avrupa Yakası içerisinde ziyaret edebileceğiniz günümüz eseri ise 200 yılı aşkın tarihiyle önemini korumaya devam ediyor. Cami günün her saati ziyarete açıktır.
Eyüp Sultan Camii Hikayesi ve Caminin Önemi
Fatih Sultan Mehmet ile birlikte bu cami, birçok padişahın kılıç kuşandığı ve padişahlığını resmileştirdiği bir yerdi. Osmanlı döneminde son padişaha kadar her biri tahta oturmadan önce buraya gelirdi ve Ebu Eyyub El- Ensari Hazretleri’nin mezarını ziyaret ederdi. Sonra Topkapı Sarayı içerisinden Hz. Ömer’in kılıcı padişaha takdim edilirdi. Bunun sebebi padişahın da ülkeyi Hz. Ömer adaletiyle yönetmesini sembolize etmekti. Padişah sembolik olarak kılıcını kuşanır ve Topkapı Sarayı’na giderek tahtına otururdu.
İlginizi Çekebilir: Sepetçiler Kasrı Tarihi Hakkında Bilgi Ve Mimari Özellikleri
Diğer bir hikaye de Eyüp Sultan Hazretleri’ni içeriyor. Eyüp Sultan 90’lı yaşlarına geldiğinde İkinci İstanbul Kuşatması sırasında şehit düşmüştür. Şehit olmadan önce de vasiyet olarak İstanbul surlarına yakın bir yere gömülmek ister. İstanbul’un Fethi sırasında yeniçerilere moral olması açısından Fatih Sultan Mehmet Eyüp Sultan Hazretleri’nin mezarını bulmak ister.
Yardım almak için de hocası Akşemseddin’e danışır. Akşemseddin bu konuşma üzerine gece bir rüya görür ve mezarı aramaya koyulur. Mezarın yakınlarına geldiğinde bir ışık görür. O sırada gördüğü bir çobanla görüşmesi üzerine ışığı gördüğü yerin etrafında hiç koyun otlamadığını öğrenir.
Akşemseddin de mezarı bulduğunu düşünür. Bölgeyi kaybetmemek için iki adet çınar ağacı diker ve padişahla görüşür. Padişah da Akşemseddin’in bu hissinden emin olmak için iki çınar ağacını söktürerek farklı bir noktaya diktirir. Eski yerine de kendi yüzüğünü yerleştirir. Akşemseddin ile tekrar o bölgeye giden padişah mezarın nerede olduğunu sorar. Akşemseddin de yüzüğün olduğu bölgeyi gösterir. Bu sayede padişah bu karardan emin olarak ağaçların eski yerine dikilmesini ister. Fakat Akşemseddin ağaçların taşınmasını istemez.
Eyüp Sultan Camii Mimari Özellikleri
Eyüp Sultan Camii ikinci kez yapıldıktan sonra da çeşitli zamanlarda onarım geçirmiştir. Günümüzde görebileceğiniz mimari özellikleri şunlardır:
- Düzgün kesme taştan yapılan Eyüp Sultan Camii, merkezi büyük bir kubbeye sahiptir. Bu kubbeyi yanlarda bulunan 8 küçük kubbe desteklemektedir.
- Avlu bölümünde siyah ve beyaz mermerlerden yapılan kemerler dikkat çekicidir.
- Ziyaretiniz sırasında avluya kuzey ve doğuda bulunan iki kapıdan giriş yapabilirsiniz. Orta kısımda da bir şadırvan yer almaktadır
- Caminin minareleri çift şerefelidir ve kesme taştan inşa edilmiştir. Şerefelerin altında süsleme amaçlı yapılan ince sarkıtlar yer almaktadır.
- İlk inşa edilen minareler yerine 1733 yılında daha uzun şekilde yeniden yapılmıştır. Bir minarenin üzerine 1823 tarihinde yıldırım düşmesi nedeniyle tekrardan yapılmıştır.
- Kaynaklara bakıldığında Camiyle birlikte Sinan Paşa Kasrı olduğu bilinse de sonradan yıktırılmıştır. Şuan bu kasrın olduğu bölgede oldukça yaşlı bir çınar ağacı bulunmaktadır.
- Eyüp Sultan Camii içerisinde görebileceğiniz bu çınar ağacı 600 yaşındadır. Evliya Çelebi’nin de anlatımlarına konu olmuştur. Başlangıçta iki çınar ağacı bulunsa da diğerinin 1915 yılında söküldüğü bilinmektedir.
- Dış avlu kısmında yer alan şelale tarzında bir sebil vardır. Bu sebil yukarıdan aşağı yavaş yavaş akarak su sesiyle insanı rahatlatmaktadır.
- Eyüp Sultan Camii içerisinde çeşitli mezar taşları da vardır. Özellikle direği kırılmış bir şekilde tasvir edilen bir yelken tasarımlı mezar taşı dikkat çekicidir. Direğinin kırık olması denizcinin geminin batması sebebiyle öldüğünü göstermektedir.
- Cümle kapısında yer alan 9 sıralık bir kitabe vardır.
- Cemaatin namaz kıldığı harim bölümünde renkli camdan yapılan pencereler dikkat çekmektedir.
- Eyüp Sultan Camii’nin birçok bölümünde barok mimarinin izleri görülebilmektedir. Kubbe içinde de kalem işi süslemeler göze çarpan detaylardandır.
- Eyüp Sultan Camii dış mimarisi kadar iç tasarımıyla da ilgi çekiyor. Bal rengi duvarları ve ihtişamlı avizesiyle ön plana çıkıyor.
İlginizi Çekebilir: Ayasofya Camii Tarihi | Bilinmeyen Yönleri | Mimari Özellikleri | Gizemli Sırları
İlk Eyüp Sultan Cami’sinin Mimari Özellikleri
Bu bilgiler, Evliya Çelebi’nin anlattıklarından alınmadır. Buna göre ilk camii:
- Camii, tek kubbeli fakat mihrap kısmında yarım bir kubbeye daha sahiptir.
- Camii, sütun yerine orta kubbe etrafına yapılan kemerlerle güçlendirilmiştir.
- Minber ve mihrap oldukça sade yapılmıştır.
- İki kapılı olarak yapılan hünkar mahfili bulunmaktaydı. Kapılar, yan kapı ve kıble kapısı olarak isimlendiriliyordu.
- Üç tarafı süslü bir yapıya sahip odalarla çevrili olan avlunun yanı sıra iki adet minareye sahiptir. Avluda abdest almak için musluklar yapılmıştır.
- Avluda iki adet ulu çınar vardır. Fakat bu çınarın bir tanesi günümüze gelmiştir.
- İkinci Eyüp Sultan Camii’nin yapımı toplam 28 ay gibi kısa bir süre sürmüştür.
Hünkar Mahfili
Padişahların ailesiyle birlikte namaz kıldığı bir noktadır. Fakat Fatih Sultan Mehmet döneminde yapılan mahfil yıkılmıştır. Günümüzdeki mahfil 250 yıllıktır. Bir adet rampa ile dışarıdan giriş yapılabilmektedir. Dışarıda bir adet binek taşı vardır. Padişah ailesi bu taş ile attan inerek günümüzler bayanlar mescidinin olduğu kısımdan dolanarak hünkar mahfiline ulaşırdı. Önünde iki büyük sütun vardır.
Eyüp Sultan Türbesi
Camiden daha önce yaptırılan türbe, avlu kısmında yer alıyor. Kubbeli ve kesme taştan yapılan bir türbedir. Türbede kullanılan 250 yıllık çiniler oldukça dikkat çekicidir. Çinilerle birlikte Tevbe Suresi, kalem işi süslemeler ve besmele duvarlara işlenmiştir.
3. Selim tarafından verilen avize ve sandukası onarılmıştır. Günümüzde müzeye aktarılan ve daha önce bulunan dört adet şamdan ise Sultan İbrahim’in türbeye bir hediyesidir. Türbede ayrıca Sancak-ı Şerif’in de kılıfı bulunmaktadır. Daha önce Sancak-ı Şerif’in kendisi bulunsa da 1730 yılında Patrona Halil İsyanı sırasında çalınmaması için Hırka-i Saadet Dairesi’ne saklanmıştır.
Eyüp Sultan Camii Nerede
Adres: Eyüp Merkez, 34050 Eyüpsultan/İstanbul
Eyüp Sultan Camii Yol Haritası
Eyüp Sultan Camii Sanal Tur 3D Mekan
