Afrodisias Antik Kenti | Tarihi | Mimari Yapıları | Ziyaret Saatleri

Afrodisias Antik Kenti Hikayesi

Aydın’da yer alan Afrodisias Antik Kenti tarihi ile ziyaretçilerini büyülüyor. Kent tesadüfen fotoğrafçı Ara Güler’in kentin bölgesinde kaybolması sonucunda ortaya çıkarılmıştır. Ara Güler burada kaybolduğunda çevredeki sütunların fotoğraflarını çekmiştir ve konuyla ilgilenebilecek kişilere göstermiştir. İlgi görmeyince fotoğrafları ABD’ye göndermiş ve dikkat çekmeyi başarmıştır. Bunun neticesinde kentte ilk kazılar 1904 – 1905 yıllarında başlamıştır.

Afrodisias Antik Kenti Tarihçesi

2017 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne giren kentin tarihi M.Ö 5. yüzyıla uzanıyor. Kentin bilinen ilk adı da “Megalopolis”dir. Tarihte sanatın merkezi olan kent, Roma İmparatorluğu döneminde en parlak zamanını yaşamıştır. İsmini ise aşk tanrısı Afrodit’e adanması nedeniyle almıştır. Bu kentte ilk kazı çalışmaları 1961 – 1990 tarihleri arasında Kenan Erim’in hayatını buraya adamasıyla ona dayandırılmaktadır.

M.Ö 2. yüzyılda yeniden dizayn edilen kent dini bir merkez olarak da kullanılmıştır. M.1 – 5. yüzyıllarda astronomi, felsefe ve tıp alanında yapılan araştırmaların izleri bilinmektedir. Afrodisias, Roma döneminde M.S 3. yüzyılda Karya eyaletinin en büyük şehirlerinden biri olmuştur. M.S 6. yüzyılda artık kent yavaş yavaş değerini kaybetmeye başlamıştır. M.S 12. yüzyılda da tamamen terk edilmiş bir şehir olmuştur.

Afrodisias Antik Kenti’nden Çıkarılan Eserler

• Bronz Sürahi
• Seramik Kandil
• Bronz Sikke
• Altın Kaplama Yüzük
• Gümüş Kemer Tokası
• Gümüş Sikke
• Altın Küpe

Yazıtlar

• Arşiv Duvarı (M.S 3. Yüzyıl)
• Diocletianus’un Fiyat Fermanı (M.S 3. Yüzyıl)
• Güney Agora Graffitosu (M.S 6. yüzyıl)
• Heykel Kaideleri (M.S 1. veya 2. yüzyıl)
• Yahudi Cemaati Listesi (M.S 4. yüzyıl)

Afrodisias Antik Kenti Mimari Yapıları ve Özellikleri

Kentin heykelcilik alanında bu kadar gelişmesinin sebebi çevredeki mermer yatakları olmuştur. Kaynaklarda da burada bir heykelcilik okulu olduğu görülmektedir. Bu okul M.S 1 – 3. oldukça popüler olmuştur. Okul sadece Afrodisias için değil farklı bölgelerden gelen heykel siparişlerine de cevap vermiştir. Kenti ziyaret ettiğinizde görebileceğiniz eski mermer tapınaklarından biri de Afrodit’e adanmıştır.

Afrodit Tapınağı

Pin

Afrodit Tapınağı kurulduğu yıllarda 100’den fazla sütuna sahip mimari açıdan estetik bir yapıydı. Hristiyanlık döneminde oldukça tahribata uğradığı için tapınak hakkında detaylı bilgiler bulunamamaktadır. Sütunların yerinden oynatılması, yeni duvarların yapılması ve doğuya bir mihrap eklenmesi bu tahribatlar arasındadır. Ayrıca tapınak içerisindeki Afrodit heykelleri de bu dönemlerde parçalanmıştır.

Tapınağın yapımına M.Ö 1. yüzyılda Zolios tarafından başlanmıştır. Fakat tam olarak tamamlanması imparator Hadrian tarafından M.S 130 yılında gerçekleşmiştir. Tapınağın çevresinin sınırları Romalı devlet adamı Julius Caesar ve daha sonra imparator Augustus çizilmiştir. Roma imparatorlarının bu kentle ilgilenmelerinin sebebi kendilerinin Afrodit’in soyundan gelmelerine inanmalarıdır. 

Bu sınırlar Pagan inancına sahip insanlara sığınma hakkı veriyordu. Kentteki yer alan sütunlarda birçok yazıt görülebilmektedir. Bu yazıtlar M.S 1. yüzyıla tarihlenmektedir. Birçoğu tapınağın inşasında yardımcı olan zengin ailelerin isimleridir. Tapınak üzerine M.S 5. yüzyılda bir kilise inşa edilse de 11. yüzyıla kadar kullanılabilmiştir.

Tetrapylon Caddesi

Pin

Yunancada dört kapı anlamına gelen Tetrapylon, Antik Roma anıtıdır. Yani her bir tarafında bir kapı bulunur. M.S 2. yüzyıla tarihlenen yapı ana caddeyi kutsal alanla birleştirir. 1991 yılında yapılan restorasyonlarda yüzde 85 orijinal bloklar kullanılarak yeniden yapılmıştır. Süslemeler bakımından zengindir. Bu bloklar ise kazılardan ortaya çıkarılmıştır. Mimarların bu yapıyı yapmasının amacı gösterişi simgelemekti. Törenlerde yapılan merasimler için de kullanıldığı tahmin ediliyor. İşlemelere sahip olan yapıda Eros ve Nike ve atlardan oluşan avlanma sahnelerine yer verilmiştir.

Sebasteion Tapınağı

Pin

M.S 14 – 37 yılları arasında yapılan tapınağın tamamlanması M.S 60 yılını bulmuştur. Tapınağın ortaya çıkarılması 1979 – 81 yılları arasıdır. İki ailenin liderliğinde yapılan bir komplekstir. Afrodit, Afrodisias halkı ve Roma tanrısı imparatorluğuna adanmıştır. Dört kısımdan oluşan tapınak içerisinde heykel kaidelerini barındırmaktadır. Ayrıca kabartmalar barındıran bir sütun bulunmaktadır. Bu kabartmaların en üstündeki tasvirler imparatorların aileleriyle alakalıdır. 90 x 14 metre ölçülerinde bir tören yolu bulunmaktadır. Yolun sağında ve solunda dizili sütunlar yer almaktadır.

Güney Agora ve Havuz

Pin

Güney agora, yerli halkın en çok kullandığı sosyal alanlardan biridir. Bölgede yaşanan depremler ve seller nedeniyle agoranın mimari özellikleri diğer yapılardan farklıdır. Sellerden korunabilmek için 260 x 25 metre ölçülerinde bir havuz yapılmıştır. Havuz sellerden korunma imkanı verdiği gibi hamamların su ihtiyacını da karşılıyordu.

Yan kısımda bulunan uzun sütunlar ise fazla suyun aktığı kanalların üzerini kapatıyordu. Bu sütunlar kare bloklar üzerine oturtulmuştur. Böylelikle halk sıkıldığı zamanlarda buralarda oturabiliyordu. Tabii ki bu sütunların geçmişte üstü kapalıydı. Havaların iyi olduğu zaman agora etrafında çeşitli sporlar yapılırdı. Kötü havalarda ise sporlar üstü kapalı bu alanlarda devam ederdi. Doğu kısmında iki katlı bir yapı bulunmaktadır.

Meclis Binası (Bouleuterion)

Pin

Hem meclis binası hem de tiyatro ve konser salonu olarak kullanılan bouleuterion, çok amaçlı olarak inşa edilmiştir. Yapım tarihi M.S 200’dür. Kuzey agoraya yakın bir konumda olan mekan, aynı zamanda şehrin yönetiminin de sağlandığı bir binadır. M.S 3. yüzyılda şehri deprem nedeniyle su bastıktan sonra tiyatro salonu olarak kullanılmaya başlanmıştır.

Meclis binasını yöneten ailenin heykelleri de bina içerisine eklenmiştir. Bu aile aynı zamanda masrafları da karşılamaktaydı. Siyasi gücün merkezi olan binada zengin mermer tasarımı gücü simgeliyordu. Üstü kapalı olarak tasarlanan bu binada aynı tiyatro gibi oturma alanları vardır. Toplam kişi kapasitesi 1700’dür.

Stadyum

Pin

Afrodisias Antik Kenti dünyanın en iyi korunmuş stadyumlarındandır. 270 metre uzunluğunda ve 59 metre genişliğindedir. Oturma kapasitesi ise 30 bin kişiliktir. Afrodisias Antik Kenti’nde nüfus 15 bin kişiye ulaştığında bile stadyum ihtiyaçları karşılıyordu. 30 adet oturma sırasına sahiptir. Dikdörtgen elips şeklinde bir tasarımı vardır. Yarışmalar, hayvan şovları, gladyatör dövüşleri, cambazlıklar ve çeşitli oyunlar için kullanılmıştır. M.S 1. yüzyılda yapılan stadyum ilk başta gösteri şovlarına yer verirken M.S 4. yüzyılda kanlı gösterilere ev sahipliği yapmıştır. Hatta bazı seçkin insanlar için günümüzdeki gibi özel oturma bölümleri ayrılmıştır             .

Tiyatro

Pin

M.S 27 tarihinden önce bitirilen tiyatroda 1966 yılında başlayan kazı çalışmalarıyla birçok sanat eseri çıkarılmıştır. Tiyatronun sahne yazıtında yazana göre mimar Zoilos’tur. Tiyatronun yapımını tamamlayan Zoilos bu eseri, Afrodit’e ve halka adamıştır. M.S 2. yüzyıla gelindiğinde birçok sahne gösterisine ev sahipliği yapması hedeflenmiştir. Yaklaşık 7 bin seyirci kapasitesine sahip tiyatro, bir tepe üzerine oyularak yapılmıştır. Yüksek kapasitenin nedeni farklı yerlerden gelen ziyaretçilerin ağırlanabilmesiydi. Ayrıca tiyatronun kuzey tarafında duvara kazınan bir arşiv olarak kullanılan yazıtlar vardır. Hatta bu yazıtlarda Augustus’un M.Ö 30 yılında “Asya’daki tüm şehirler içinden bu kenti kendim için seçtim” dediği bilinmektedir.

Hadrianus Hamamı

Pin

Halk hamamı olarak kullanılan Hadrianus Hamamı, M.S 2. yüzyılda yapılmıştır. Kentte yaşayan insanların oldukça temiz yaşadığının bir kanıtıdır. Özellikle dışarıdan gelen yolcular hamamda yıkanmadan kente katılmazdı. İki bölüme ayrılmıştır. Bunlar yıkanma odaları ve ön avludur. Yine hamamda da mermer kalıntılarını görmek mümkün. Afrodisias Antik Kenti içerisinden çıkarılan en iyi eserlerin bazıları buradan çıkmıştır. Achilleus ve Penthesileia buluntuları hamamdan çıkarılmıştır.

Afrodisias Müzesi

Pin

Afrodisias Antik Kenti’nde çıkarılan eserler bu müzede ziyaretçilere sunulmuştur. Özellikle müzenin ikinci ve üçüncü katında kendine yer bulan kabartmalar oldukça ilgi çekicidir. Afrodisias Müzesi ise 1979 yılında ziyarete açılmıştır. Müzenin en öne çıkan özelliği heykel ve rölyeflerle geniş bir sergiye sahip olmasıdır. Kentin heykellere bu kadar önem vermesinin sebebi 600 yıllık yontma becerilerinin gelişmiş olmasıdır. Heykeltraşlık okulunda yapılan eserler M.Ö 1. yüzyıl ve M.S 5. yüzyıla arasına tarihleniyor. Müze ören yeriyle iç içe bir konumda olduğundan dolayı kapsamlı bir ziyaret geçirebilirsiniz.  Sergilenen eserlerin tarihi Geç Neolitik,  Erken Kalkolitik, Bronz Çağı, Roma, Bizans ve Erken İslami dönem gibi birçok döneme aittir. Ayrıca mavi mermerden yapılan at heykeli yontusu müzenin simgesi haline gelmiştir.

Afrodisias Müzesi’ndeki heykellerin betimlemesi biraz dramatiktir. Her bir heykelde duygular ön plandadır. Ayrıca betimlemeler heykellere oldukça iyi işlenmiştir. Işığın geliş yönü bile hesaplanmıştır. Yüz ifadelerinde gerçekçilik dikkat çekicidir. Hatta kent heykelciliğini insanlar hastalığını iyileştirmek için çeşitli uzuvlar yaparak Afrodit’e sunuyorlardır. Örneğin kulak sorunu yaşayan bir insanın taşa kulak şeklini işlemesi bir örnektir. Müzedeki heykellerin bazıları; Zoilos Frizi, Esin Perisi Melpomene Yontusu, Akhilleus –Penthesileia grubu, çocuk Dionysos ve Satyr eserleri, Afrodisias yontusudur.

Afrodisias Müzesi Eserleri

• Zoilos Frizi
• Esin Perisi Melpomene Yontusu
• Akhilleus –Penthesileia grubu
• Çocuk Dionysos ve Satyr
• Afrodisias Yontusu
• Şehrin Valisi Flavius Palmatus
• Agora Kapısı Kabartmaları
• Dometeinos ve Tatiana
• Boksör Heykelleri
• Gladyatör Kabartmaları
• Lahitler
• Mezar Kabartmaları
• Mavi At
• Sebasteion Kabartmaları

Afrodisias Antik Kenti Neden Önemli

Afrodisias Antik Kenti, günümüze kadar birçok eseriyle sağlam gelebilmesiyle oldukça önemlidir. Ayrıca heykelcilik sanatının merkezi olan kent, geçmiş yaşantının sanatına dair izler aktarıyor. M.Ö 6. yüzyıla kadar giden tarihi ise çağlar boyunca kültürel gelişimin bir parçasıdır. UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmesi de bu kentin önemini tüm dünyada kanıtlıyor. Müzede görebileceğiniz heykellerin işlemeleri ve betimlemeleri hiçbir yerde görülemeyecek kadar değerlidir.

Afrodisias Antik Kenti Nerededir

• Adres Geyre, 09385 Karacasu/Aydın
• Tel 1: 02564488086

Afrodisias Antik Kenti Ziyaret Saatleri 2023

2023 itibarıyla ziyaret saatleri:

• 1 Nisan – 1 Ekim: 08:30 – 19:00 arası
• 1 Ekim – 1 Nisan: 08:30 – 17:30 arası her gün ziyarete açıktır.

Afrodisias Antik Kenti Giriş Ücreti 2023

• Antik Yunan tarihine yakından bakabilmeniz ve değerli tarihi yapıları inceleyebilmeniz için antik kent giriş ücreti 2023 yılında 150 TL olarak belirlenmiştir.

Afrodisias Antik Kenti Yol Haritası

Afrodisias Antik Kenti Sanal Tur 3D Mekan